สมัยก่อนประวัติศาสตร์ (Prehistory) เป็นช่วงเวลาที่ไม่มีบันทึกการเขียนที่เป็นลายลักษณ์อักษรเพื่อบันทึกเหตุการณ์ต่างๆ การแบ่งช่วงเวลาในประวัติศาสตร์มนุษย์นั้นแบ่งตามลักษณะของการพัฒนาเทคโนโลยีและการดำรงชีวิต
เครื่องช่วยฟังที่เสียงรบกวนน้อยที่สุด ซึ่งสมัยก่อนประวัติศาสตร์ครอบคลุมช่วงเวลาตั้งแต่การปรากฏของมนุษย์ยุคแรก ๆ จนถึงการเริ่มใช้การเขียนบันทึกทางประวัติศาสตร์ โดยแบ่งออกเป็นช่วงต่างๆ ตามการใช้เครื่องมือและเทคโนโลยีที่มนุษย์พัฒนาขึ้น
สมัยหิน (Stone Age)
สมัยหินเป็นช่วงแรกของสมัยก่อนประวัติศาสตร์ แบ่งย่อยออกเป็นสามช่วงคือ สมัยหินเก่า (Paleolithic), สมัยหินกลาง (Mesolithic), และสมัยหินใหม่ (Neolithic)
– สมัยหินเก่า เป็นช่วงที่มนุษย์เริ่มใช้เครื่องมือหินหยาบในการดำรงชีวิต มนุษย์ยุคนี้ใช้ชีวิตแบบเร่ร่อน หาอาหารด้วยการล่าสัตว์และเก็บพืชป่า มนุษย์ในสมัยนี้ยังไม่มีการตั้งถิ่นฐานถาวรและอาศัยในถ้ำหรือที่พักชั่วคราว
– สมัยหินกลาง เป็นช่วงเปลี่ยนผ่านที่มนุษย์เริ่มปรับตัวเข้ากับสิ่งแวดล้อม มีการใช้เครื่องมือที่ประณีตมากขึ้น และเริ่มมีการตั้งถิ่นฐานใกล้แหล่งน้ำ
– สมัยหินใหม่ เป็นช่วงที่มนุษย์เริ่มพัฒนาการเกษตรและเลี้ยงสัตว์ ซึ่งทำให้สามารถตั้งถิ่นฐานถาวรได้ และเกิดการพัฒนาชุมชน มนุษย์ยุคนี้ยังพัฒนาเทคโนโลยีการทอผ้าและการปั้นเครื่องปั้นดินเผา
สมัยโลหะ (Metal Age)
หลังจากสมัยหิน มนุษย์เข้าสู่สมัยโลหะ ซึ่งแบ่งออกเป็นสองช่วงคือ สมัยสำริด (Bronze Age) และสมัยเหล็ก (Iron Age) การค้นพบและการใช้งานโลหะมีผลต่อการพัฒนาเครื่องมือและอาวุธอย่างมาก
– สมัยสำริด เป็นช่วงที่มนุษย์เริ่มใช้โลหะผสมระหว่างทองแดงและดีบุกในการผลิตเครื่องมือและอาวุธ การผลิตเครื่องมือที่มีความคงทนมากขึ้นช่วยให้มนุษย์สามารถทำการเกษตรและล่าสัตว์ได้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
– สมัยเหล็ก มนุษย์ได้ค้นพบวิธีการหลอมเหล็กและนำมาใช้ทำเครื่องมือที่แข็งแรงกว่าเดิม การค้นพบเทคโนโลยีนี้ส่งผลให้ชุมชนและอารยธรรมมนุษย์ขยายตัวอย่างรวดเร็ว เกิดการสร้างเมืองใหญ่และการขยายเครือข่ายการค้า
วัฒนธรรมและความเชื่อ
สมัยก่อนประวัติศาสตร์ยังเป็นช่วงที่มนุษย์เริ่มมีการสร้างงานศิลปะและมีความเชื่อทางจิตวิญญาณ ภาพวาดบนผนังถ้ำและงานประติมากรรมขนาดเล็กมักแสดงถึงเรื่องราวเกี่ยวกับการล่าสัตว์และพิธีกรรมทางศาสนา ซึ่งเป็นหลักฐานแรกๆ ของการแสดงออกทางวัฒนธรรมของมนุษย์
การสื่อสารและการรวมตัวของชุมชน
ในสมัยก่อนประวัติศาสตร์ มนุษย์เริ่มรวมตัวกันเป็นชุมชนและมีการสื่อสารผ่านทางสัญลักษณ์หรือภาษาพูด การรวมตัวเป็นชุมชนใหญ่ทำให้เกิดการแบ่งหน้าที่และความเชี่ยวชาญเฉพาะด้าน เช่น การล่าสัตว์ การทำเกษตร และการผลิตเครื่องมือ
การเปลี่ยนผ่านสู่สมัยประวัติศาสตร์
เมื่อมนุษย์เริ่มพัฒนาระบบการเขียนเพื่อบันทึกเหตุการณ์สำคัญ ความรู้ทางศาสนาและการปกครอง จึงถือเป็นจุดสิ้นสุดของสมัยก่อนประวัติศาสตร์ และเข้าสู่สมัยประวัติศาสตร์ที่เราสามารถเรียนรู้เหตุการณ์ต่าง ๆ จากบันทึกที่ชัดเจน
